کتاب حاضر از پنج فصل تشکیل شده است. پاسخ به مسئلۀ ایرانیّت، قومیّت و ملیّت در ایرانِ پیش مدرن، موضوع فصل نخست است. این کار با مروری بر نظرهای مختلفِ کارشناسان و مدعیان در این باره آغاز و با سنجش آن ها از دید مؤلف به انجام میرسد. فصل بعد اختصاص به بررسی و سنجش گرایش های نظری مختلف ایران گرایی (ملّتگرایی، قومگرایی، ایرانگراییِ دولتی و اسلامی) و ایران گریزی در ایران قرن نوزدهم دارد و با نگاهی به فعالیت های سیاسی و فرهنگی در آستانۀ انقلاب مشروطیت خاتمه می یابد. یکی از موضوعات این بخش از کتاب، وضعیت زبان فارسی در آستانۀ پیدایش گرایش های ناسیونالیستی و قوم گرایانه در همسایگی ایران و تأثیر آن ها در ایران است. ادامۀ بررسی این گرایش ها و فعالیت ها در محیط تاریخی انقلاب مشروطیت و تأثیر آن ها بر گسترش آگاهی های ملّی در فصل سوم صورت می گیرد. بررسی موانع انقلاب و تأثیر آن ها در روند ملّت سازی موضوع دیگر بحث است. فصلی نیز به بررسی تأثیر استعمار، جنگ و شورش های تجزیه طلبانه بر تقویت گرایش های اقتدارطلبی، تمرکزگرایی، یکسان سازی قومی و در نتیجه تضعیف روند ملّت گرایی اختصاص دارد. پاسخ موافق کودتا و استبداد رضاشاهی به دعوت این سه گرایش و سرکوب ظرفیت های ملّت گرایی مطالبی هستند که در کنار اصلاحات مدرنیستی این دوره، محتوای اصلی واپسین فصل کتاب را تشکیل می دهند.
شما می توانید با ثبت نظر و امتیاز خود ما را در بهبود محصولات یاری رسانید .